NHIỄM TRÙNG RĂNG MIỆNG – BỆNH LÝ CÓ BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM

Bệnh nhiễm trùng răng miệng

Khoang miệng là nơi tập trung nhiều vi sinh vật có nhiều vai trò khác nhau. Nhiễm trùng có nguồn gốc từ răng (hay còn gọi là nhiễm trùng do răng) là tình trạng nhiễm trùng do các vi sinh vật, mầm bệnh xâm lấn vào khoang răng miệng. Nhiễm trùng răng miệng là một trong những bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất trên toàn thế giới, có thể xuất hiện ở tủy răng, nha chu hoặc mô nha chu. Trong đó, tủy răng nơi nhiễm trùng thường xuyên nhất. [2] [5]

Triệu chứng nhiễm trùng răng miệng

Một số triệu chứng của nhiễm trùng răng miệng như:

• Đau răng, ngày càng trầm trọng từ 1-2 tuần trước khi bị sưng mặt hoặc cổ, thường có biểu hiện sốt và khó chịu, giảm ăn uống
• Chứng nuốt đau, đau cổ, đau mặt, khít hàm, có thể bị dị cảm, đau mắt, nhìn đôi, khó thở và chảy nước miếng
• Dịch tiết có mùi hôi nếu có bị vỡ ổ áp xe trong miệng. [5]

Biến chứng của nhiễm trùng răng miệng

Nhiễm trùng do răng có thể nhanh chóng lây lan và làm tổn hại các cấu trúc mạch máu thần kinh và độ thông thoáng của đường thở. Nếu không điều trị có thể dẫn đến các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn cần nhập viện, thực hiện các thủ thuật xâm lấn. Một số biến chứng nghiêm trọng của nhiễm trùng răng miệng như:

• Nhiễm trùng khoang cổ sâu
• Viêm xương tủy
• Các trường hợp khẩn cấp thứ phát do nhiễm trùng có nguồn gốc từ răng: biến chứng cấp cứu phổ biến nhất của nhiễm trùng răng là tổn thương đường thở gặp ở chứng đau thắt ngực Ludwig. [5]

Một số biến chứng nghiêm trọng của nhiễm trùng răng miệng đã được báo cáo như: tắc nghẽn đường thở, viêm trung thất, viêm cân mạc hoại tử, huyết khối xoang hang, nhiễm trùng huyết, viêm mủ màng phổi, áp xe não. [3]

Một số yếu tố có thể góp phần làm tăng biến chứng của bệnh như:

• Bệnh hệ thống là yếu tố chính
• Bệnh đái tháo đường
• Nghiện rượu
• HIV, bệnh sởi, sốt rét mạn tính, bệnh lao
• Suy giáp hoặc cường giáp
• Bệnh gan, suy giảm chức năng thận, suy tim
• Thiếu máu, rối loạn máu, bệnh hồng cầu hình liềm,… [3]

Nguyên nhân của bệnh nhiễm trùng răng miệng

Sâu răng

Khi chế độ ăn có nhiều đường, các vi sinh vật chuyển hóa carbodydrate (đường trong thức ăn) tạo axit hữu cơ, chủ yếu là axit lactic làm giảm độ pH trong khoang miệng và khử khoáng lớp cấu trúc ngoài của răng. Nếu tiêu thụ đường thường xuyên làm môi trường axit chiếm ưu thế, hệ vi sinh vật có trong màng sinh học bám trên răng sẽ thay đổi chuyển thành vi khuẩn sinh axit và gây sâu răng nhiều hơn. [4]

Sâu răng là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng răng. [5]

Bệnh nha chu

Vệ sinh răng miệng kém dẫn đến tích tụ các mảng bám răng từ đó gây viêm các mô nâng đỡ, mô xung quanh răng như nướu, dây chằng nha chu và xương ổ răng.

Nhiễm trùng nha chu và gãy răng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào tủy qua lỗ chóp. [4]

Điều trị bệnh nhiễm trùng răng miệng

Nhiễm trùng do răng được phân loại và điều trị dựa trên các mô, không gian nhiễm trùng liên quan và mức độ nghiêm trọng cũng như tiến triển của nhiễm trùng.

Trong điều trị các bệnh nhiễm trùng răng miệng, phối hợp giữa kháng sinh (đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch) và phẫu thuật dẫn lưu hoặc cắt bỏ được thực hiện. Trong đó, nhổ răng là tiêu chuẩn vàng, một số trường hợp có thể bảo tồn răng thông qua điều trị nội nha. [5]

Theo nghiên cứu của Trần Ngọc Liên và cộng sự (2022) về thực trạng kê đơn kháng sinh trong điều trị nhiễm trùng răng miệng tại thành phố Hồ Chí Minh, kháng sinh phối hợp giữa spiramycin và metronidazole được kê đơn nhiều nhất. Trong đó, thuốc được kê nhiều ở các đơn thuốc có chẩn đoán viêm nha chu, áp xe nha chu và viêm quanh chóp mạn. [1]

Dự phòng nhiễm trùng răng miệng

Bệnh nhân cần được tư vấn về vệ sinh răng miệng đúng cách như hướng dẫn đánh răng, dùng chỉ nha khoa hằng ngày.

Giảm tiêu thụ thực phẩm chứa đường. [5]

Tài liệu tham khảo

1. Trần, L., Huy, N. P., Điền, V., & Võ, T. (2022), Antibiotics prescribed by dentists in Ho Chi Minh City, VNUHCM Journal of Health Sciences, 3(2), trang 470-480.
2. Anthony W.Chow, Steven M. Roser, Frank A. Brady (1978), Orofacial Odontogenic Infection, ACP Journals, 88(3), pp. 392-402.
3. Bali RK, Sharma P, Gaba S và cộng sự (2015), A review of complications of odontogenic infections. Natl J Maxillofac Surg, 6(2), pp. 136-43.
4. Erazo D, Brizuela M, Whetstone DR (Cập nhật 13/11/2023), Dental Infections, In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
5. Hoerter JE, Malkin BD (cập nhật 12/06/2023), Odontogenic Orofacial Space Infections, In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.